Waarom heb je doelen nodig?

Iemand heeft veel tijd, maar niet oneindig veel, en zonder doelen gaan veel interessante gedachten, ideeën en drijfveren voor actie verloren.

Bij levenscoaching worden verschillende doelen gesteld. De nadruk ligt op het optimaal benutten van de eigen competenties en het vermogen om zichzelf zelfstandig te organiseren. Het belangrijkste doel is het ontwaken en ontdekken van je eigen talenten en krachten.

In de filosofie is het eigenlijke doel zelfkennis, d.w.z. in staat zijn om de mogelijkheden en beperkingen van geest en lichaam correct in te schatten en intuïtief te concluderen wat juist is.

Het uiteindelijke doel van humanistische psychologie is zelfrealisatie. Hier, in de realisatie van doelen, verlangens en wensen, moet het eigen wezen tot volledige ontwikkeling worden gebracht.

In communicatie is het de bedoeling om verbale en non-verbale communicatie optimaal te benutten. Gesprekken zijn bijzonder effectief als ze op een waardevrije manier worden gecommuniceerd.

Hoe bereik je doelen?

De beste en eenvoudigste methode is om je levensdoelen op te schrijven en te visualiseren voordat je ze gaat realiseren.

Het doel wordt meerdere keren nagestreefd, eerst als een idee op papier, dan gevisualiseerd en mentaal gevarieerd als een idee en uiteindelijk in de realiteit gerealiseerd als het gewenste eindresultaat.

Velen zijn erg creatief als het gaat om het stellen van kortetermijndoelen voor zeer eenvoudige taken zoals boodschappen doen of zelfs het plannen van een reis.

Anderen weten alleen hoe ze doelen moeten stellen vanuit hun werk en bereiken hun doel daar meestal met meer of minder succes, afhankelijk van hun tijdmanagement.

Maar weinigen passen dit model toe in hun persoonlijke leven, misschien uit angst om hun grootste doelen niet te kunnen bereiken, of gewoon omdat ze niet weten hoe ze verder moeten gaan.

Er zijn talloze manieren om persoonlijke doelen te bereiken met behulp van verschillende kennisgebieden, vooral uit de psychologie, filosofie en communicatie.

Maakt het bereiken van doelen je gelukkig?

Volgens K.M. Sheldon, een positief psycholoog, zijn mensen die doelen nastreven omwille van zichzelf tevredener en zorgelozer.

Doelen stellen gaat bijvoorbeeld over persoonlijke verandering, saamhorigheid, sociale kwesties, enz., d.w.z. onderwerpen die te maken hebben met plezier, enthousiasme of overtuigingen. Je eigen waarden spelen hier een rol. Dit zijn zogenaamde intrinsieke doelen.

Zaken als rijkdom, macht, invloed en zelfbeschikking kunnen ook dienen als doelen en welzijn versterken, alleen zijn ze minder permanent en meer gemotiveerd door externe redenen dan door innerlijke gedrevenheid. Dit zijn zogenaamde extrinsieke doelen. Perfectionisme, zelftwijfel of verlies van betekenis verzwakken daarentegen het welzijn en de innerlijke motivatie. Er ontstaan gevoelens van frustratie of zelfs woede.

Er zijn ook mengvormen; iemand kan uit zichzelf extrinsieke doelen nastreven als hij gepassioneerd is over het kopen van kleding om die later met winst door te verkopen.

Wat zijn de doelen?

Er zijn prestatie- en ontwikkelingsdoelen.

Prestatiedoelen zijn meestal extrinsiek gemotiveerd. Dit betekent handelen om een beloning te krijgen, bijvoorbeeld een goed cijfer, erkenning of financiële prikkels, of om straf te vermijden.

Wat hier opvalt is dat angst kan voorkomen bij zowel succes als falen, namelijk wanneer eigenwaarde gekoppeld is aan persoonlijk succes.

Mensen met een meer statisch zelfbeeld kunnen zich afvragen hoe lang succes vol te houden is. Je kunt ook te gefixeerd zijn op het bereiken van je doel. Dit creëert een angst om te falen of geen goed resultaat te leveren. Succes betekent dan bijvoorbeeld het behalen van goede resultaten, terwijl fouten daarentegen vaak worden beoordeeld als een gebrek aan competentie.

Ontwikkelingsdoelen zijn meestal intrinsiek gemotiveerd. Stimuli voor actie zijn dan nieuwsgierigheid, plezier in leren, enz. Deze zijn meer procesgericht. Het gevoel van eigenwaarde wordt hierdoor minder bedreigd en kan zelfs worden versterkt omdat de eigen persoonlijkheid zich verder kan ontwikkelen.

Mensen die procesgericht zijn, hebben meestal een dynamisch zelfbeeld. Succes betekent beter leren begrijpen en fouten worden gezien als kansen voor ontwikkeling. Er zijn enkele voorwaarden voor een succesvolle implementatie van beide soorten doelen.

Methoden

Er zijn een paar methoden om doelen te bereiken. De volgende vragen zijn belangrijk. zijn mijn doelen:

Motiveerbaar?

Wat maakt het doel aantrekkelijk, welke behoefte bevredigt het? Is het een ontwikkelingsdoel of meer een prestatiedoel? Tegenslagen zijn leermomenten die zelfs kunnen inspireren tot motivatie.

Specifiek?

Een abstract doel biedt geen duidelijke stimulans voor actie. Daarom is het bijvoorbeeld beter om te besluiten: “Ik ga voortaan met de fiets naar het werk” dan: “Ik wil fitter worden”.

Positief?

Een vermijdingsdoel is een doel dat iets wil voorkomen of uitstellen, bijv: “Het zou goed zijn om minder triviale literatuur te lezen”. Een benaderingsdoel daarentegen is een positieve formulering van dit doel, bij voorkeur direct op zichzelf afgestemd en zo dicht mogelijk bij het heden gericht, zodat er een positieve stimulans ontstaat, bijv: “Vanaf nu zal ik elke dag 30 minuten gespecialiseerde literatuur lezen en specifiek kijken naar de onderwerpen die ik op dit moment in mijn werk kan gebruiken.”

Aantrekkelijk?

Als je het gevoel hebt dat je het doel op eigen kracht kunt bereiken, neemt je motivatie toe. Dit is beter mogelijk wanneer rationele overwegingen (hoofd) worden afgestemd op emotionele motivaties (onderbuik). Je kunt bijvoorbeeld ook verschillende positieve innerlijke beelden oproepen. Je kunt je dus wel voorstellen hoe je je voelt zodra het doel is bereikt. Dit bevordert een positief zelfbeeld en zelfconcept. het verhaal beschrijven motiveert en stimuleert de verbeelding.

Opzegbaar?

Het is belangrijk om een deadline te stellen. Anders blijf je je plannen maar uitstellen.

Schriftelijk?

Als je doelen op papier zet, formuleer je ze automatisch op een concretere, positievere en aantrekkelijkere manier. Convergent denken wordt gestimuleerd en de juiste focus wordt gezet. Een mindmap daarentegen stimuleert divergent (creatief) denken.

Meetbaar?

Het doel moet zo geformuleerd worden dat het ook duidelijk is of en wanneer het bereikt kan worden. Het gaat ook om het bepalen van indicatoren die je laten zien of het doel echt is bereikt.

Realistisch?

Het is eigenlijk een banale waarheid, maar toch verbaast men zichzelf vaak door de eigen doelen te laag of te hoog te stellen. Beide zijn frustrerend en demotiverend. Wat motiverend is, is wat tegelijkertijd haalbaar en uitdagend is.

Wie zichzelf doelen stelt, gaat voorbij aan het toeval (Stefan Zweig, schrijver)