Zoë komt uit de Filippijnen. Ze boekt een coachingsessie en heeft twee problemen en een duidelijk doel. Ze wil veerkrachtiger worden. Maar ze weet niet wat veerkracht precies is. “Zoiets als innerlijke kracht,” zegt ze, enigszins onzeker, en daarmee heeft ze de term veerkracht vrij nauwkeurig omschreven.

 

Professionele bezorgdheid

Haar eerste onderwerp betreft het feit dat ze nog steeds niet helemaal in Duitsland is aangekomen. Het tweede thema gaat meer over verbale veerkracht. Ze wil leren hoe ze zichzelf beter kan verdedigen met woorden. Zoë is pas getrouwd en verhuisde een jaar geleden van de Filippijnen naar Duitsland. Daar verliet ze een goede baan als webdesigner. Ze laat ook veel vrienden en liefhebbende ouders achter.

Hier in Duitsland werkt ze nu in een café. De baan is niet verkeerd, maar ze moet veel overwerken. Haar baas eist dat ze altijd klaar staat om in te springen als andere collega’s dat niet kunnen. Daarom heeft ze weinig tijd voor zichzelf. Ze kan haar vakantie dus niet goed plannen.

Wensen en behoeften

Ze wil graag naar de Filippijnen in de zomer. Over het algemeen mist ze de voldoening die ze normaal thuis voelde, zowel op het werk als thuis. Daar kon ze haar leven beïnvloeden en had ze er een goed gevoel over.

Ze vertelt alleen het goede nieuws aan haar familie en vrienden op de Filippijnen. Ze laat alles wat slecht is weg omdat ze geen zwakte wil tonen. In haar geboortedorp is ze een rolmodel – degene die zich een weg baant in een welvarend land. Iedereen kijkt tegen haar op.

 

Privé concern

Zoë’s tweede probleemgebied ligt in de privésfeer. Ze heeft met succes een cursus Duits afgerond en neemt nu deel aan een taaluitwisseling. Ze ontmoet een zogenaamde tandempartner, die ze helpt haar Engels te verbeteren, terwijl ze Duits blijft oefenen met Zoe. Na een tijdje begint haar tandempartner Mareike Zoe echter als een goede vriendin te beschouwen en wil ze graag meer zaken met haar doen. Zoë weet niet goed hoe ze deze verlangens kan afweren zonder Mareike te kwetsen.

Op een gegeven moment nodigt Mareike zichzelf min of meer uit voor een bijeenkomst die eigenlijk alleen voor Zoë en haar Filipijnse vrienden was gepland. De avond wordt onaangenaam voor Zoë en ze voelt een grote woede jegens Mareike. Achteraf vraagt ze zich af wat de beste reactie zou zijn geweest en hoe ze voor één keer een eerlijk gesprek met Mareike kan hebben.

 

OVERZICHT BLOG

1) Assistentie levenscoach
2) Geschiedenis van het begrip veerkracht
3) Veerkracht in de psychologie
4) Conclusie: veerkracht kun je leren
5) Ben ik veerkrachtig? Evaluatie van de 10-puntentest
6) Workshop veerkracht

 

1) Hulp van de levenscoach

 

Analyses professionele zorg

Uit Zoë’s verhaal blijkt duidelijk dat ze haar tijd op de Filippijnen als veerkrachtig heeft ervaren. Daar voelde ze een duidelijke voldoening en was ze in staat haar leven te beïnvloeden, d.w.z. er een positief effect op te hebben. Zelf noemt ze twee belangrijke factoren voor veerkracht, namelijk optimisme en self-efficacy.

Zoë is een beetje verbaasd, want sommige dingen associeerde ze niet met veerkracht. Door innerlijke kracht begrijpt ze eerder dat het belangrijk is om het hoofd koel te houden en negatieve ervaringen goed te verwerken. Dat veerkracht daarentegen ook betekent dat je hulp zoekt en openlijk praat over behoeften en gevoelens, is nieuw en tegelijkertijd opluchtend voor hen.

 

Vooruitgang

Na ons gesprek legde ze haar baas uit dat het zomerverlof voor haar noodzakelijk was. Hij was er niet blij mee, maar stemde uiteindelijk toe. Later durft ze ook nee te zeggen tegen overwerk. Ze begreep dat haar baas en collega’s haar waardeerden en accepteerde dat ook al viel ze niet elke keer in.

Daarnaast is ze in haar vrije tijd weer begonnen met webdesign, haar echte roeping. Ze wil dit jaar van carrière veranderen en weer als webdesigner aan de slag. Ze heeft begrepen dat het enerzijds tijd kost om te wennen aan een nieuwe cultuur, maar dat het anderzijds niet mogelijk is zonder zelfbeschikking.

 

Analyse particulier belang

We konden ook het tweede probleemgebied afvinken. We hebben het gehad over hoe belangrijk het is om naar je eigen behoeften te kijken. Dit houdt ook in dat je grenzen moet stellen en conflicten niet uit de weg moet gaan. Zoe voelde zich retorisch niet in staat om met de conflicten om te gaan.

Maar we hebben een oplossing gevonden. Zoë bedankte Mareike oprecht voor de taaluitwisseling. Ze annuleerde echter vriendelijk Mareike’s voorstel voor een nieuwe ontmoeting zonder opgaaf van redenen. Zoë heeft zich gerealiseerd hoe belangrijk het voor haar is dat niemand haar waarden schendt. Om dit te doen, moet ze naar haar intuïtie luisteren en leren om in bepaalde gevallen op een vriendelijke manier nee te zeggen. Als gevolg daarvan is haar innerlijke woede ook afgenomen.

Haar familie en vrienden in de Filipijnen hebben ook gemerkt dat ze nu veel opener, relaxter en authentieker is. Zoe onthult meer over zichzelf en kan ook meer reageren op de problemen en zorgen van anderen. Door haar veerkracht te vergroten, is Zoë zich ook meer bewust van haar sterke punten, waaronder empathie en netwerken.

 

2) De geschiedenis van het begrip veerkracht

In 1971 presenteerde Emmy Werner haar zogenaamde “Kauai” studie, die beschouwd wordt als baanbrekend werk op het gebied van veerkracht in de psychologie.

Emmy Werner voerde vanaf 1955 een longitudinaal onderzoek uit op een Hawaïaans eiland, waarbij ze bijna 700 kinderen meer dan 40 jaar lang wetenschappelijk volgde. Haar levensreis werd als het ware gedocumenteerd. Een derde van deze kinderen groeide op in moeilijke omstandigheden. De prognose was dat ze zouden opgroeien tot ongelukkige volwassenen.

 

Succes ondanks ongunstige omstandigheden

Zo slaagde een derde van deze “probleemgroep” erin om op te groeien tot tevreden en gelukkige volwassenen. Ze waren succesvol en handelden op een zelfbepaalde manier. Hun geluk was gebaseerd op duidelijk gedefinieerde levensdoelen en een gezond zelfbeeld.

Er zijn een aantal factoren die waarschijnlijk hebben geleid tot veerkracht in deze groep. Zelfs vandaag de dag worden ze benadrukt als effectieve beschermende factoren in weerbaarheidstrainingen:

1. Intacte hechtingsfiguren/intact netwerk
2. verantwoordelijkheid nemen (broers of zussen helpen of in de gemeenschap).
3. sociale competenties (sociale intelligentie in communicatie)
4. Bewuste focus op sterke punten (gebruik van hulpbronnen).

 

3) Veerkracht in de psychologie van vandaag

Veerkracht is het vermogen om doelgericht om te gaan met bepaalde stressvolle situaties, zelfs in tijden van stress. Dit betekent dat je in een crisis niet in paniek raakt of verlamd raakt van angst. Een veerkrachtig persoon kan gebruik maken van bepaalde beschermende factoren.

 

Veerkracht is mentale veerkracht die mensen in staat stelt om te gaan met stressvolle levensomstandigheden.

Veerkrachtige mensen zien problemen over het algemeen eerder als uitdagingen. Ze herstellen ook sneller mentaal en fysiek van stressvolle ervaringen. Een veerkrachtig persoon kan snel mentaal en emotioneel terugkeren naar de toestand van voor de crisis.

 

Welke situaties worden als stressvol ervaren?

– het verlies van een vriend of familielid
– Relatieproblemen of zelfs een nieuwe relatie
– Druk om te presteren en onvervuld verlangen naar erkenning
– een zet
– professionele heroriëntatie of zelfs een promotie
– een burn-out

 

Zelfeffectiviteit

Degenen die veerkrachtig zijn, handelen vanuit een gevoel van zelfredzaamheid. Dit betekent dat hij op zijn capaciteiten vertrouwt en ervan overtuigd is dat hij ondanks alle tegenslagen bepaalde doelen zal bereiken.

Jezelf als zelfredzaam ervaren is echter maar één van de vele beschermende factoren die iemand het gevoel geven een positieve invloed op zijn eigen leven uit te oefenen. Over het algemeen zijn beschermende factoren hulpbronnen zoals: aangeleerde vaardigheden, speciale sterke punten, positieve attitudes(mindset). Een intacte sociale omgeving maakt hier ook deel van uit.

Deze bronnen (bronnen) kunnen herontdekt en geactiveerd worden in psychotherapie of samen met een levenscoach. Beschermende factoren (hulpbronnen) zijn bijzonder waardevol als we weerbaarder willen worden.

 

Beschermende factoren

1. gevoel van eigenwaarde en zelfperceptie: schept voorwaarden voor veerkracht
2. self-efficacy: de ervaring dat we invloed hebben op ons leven.
3. zelfbeschikking: weer controle krijgen over je leven
4. acceptatie: het bewuste besef dat we niet alles kunnen controleren.
5. communicatieve vaardigheden: helpt bij het oplossen van conflicten
6. empathie: kracht door sociale vaardigheden
7. coping: stressmanagement dat emoties reguleert
8. optimisme: leert doelgericht omgaan met successen en mislukkingen
9. Levensvreugde: waarden zoals dankbaarheid en tevredenheid hebben een balancerend effect.
10. netwerkoriëntatie: van koetjes en kalfjes overgaan naar diepgaande gesprekken(zingeving)

 

4) Conclusie

 

De veerkrachtige persoon bestaat niet

Veerkracht is geen wondermiddel voor alle crises. Veerkrachtige mensen zijn ook niet onkwetsbaar of emotieloos. Er bestaat gewoon niet zoiets als een veerkrachtig persoon. Iedereen wordt in zijn leven blootgesteld aan risicofactoren.

Voorbeelden zijn: Rouw, gebrek aan sociale contacten, eenzaamheid, pesten of werkloosheid. Het aantal en de ernst van de risicofactoren enerzijds en de combinatie van beschermende factoren anderzijds zijn doorslaggevend.

Veerkrachtige mensen kunnen flexibeler reageren op veranderende situaties. Ze kunnen omgaan met de druk van stress omdat ze kunnen terugvallen op tenminste enkele beschermende factoren.

 

Veerkracht kan worden geleerd

Ongunstige (start)omstandigheden leiden niet noodzakelijkerwijs tot falen en ongelukkig zijn voor kinderen en jongvolwassenen. Veerkrachtige kinderen hebben bepaalde eigenschappen die voorkomen dat ze instorten door moeilijke omstandigheden. Integendeel, met behulp van verschillende beschermende factoren kunnen ze zelfs boven zichzelf uitstijgen. Veerkracht is dus niet aangeboren, maar kan aangeleerd worden. Zelfs volwassenen kunnen dit nog steeds zonder problemen.

 

5) Ben ik veerkrachtig? – De 10-puntentest

(1) Ik voel me een regisseur van mijn eigen leven. Ik heb doelen en weet welk pad ik moet volgen om ze te bereiken.
(2) Ik heb vrienden en kennissen om me heen die goed voor me zijn en die me steunen als het niet zo goed met me gaat.
(3) Ik raak niet snel van mijn stuk in conflicten, zelfs niet als dingen stressvol worden.
(4) Als een project op het werk fout loopt, kan ik het vrij snel beëindigen, er zijn tenslotte altijd zowel mislukkingen als successen.
(5) Ik slaag erin om zelfs in moeilijke tijden naar mijn behoeften te luisteren
(6) Als het niet zo goed gaat, heb ik nog steeds een goede dialoog met mezelf en ben ik niet onnodig kritisch of wanhopig.
(7) Zelfs als ik onder stress sta, lukt het me om aanhankelijk te zijn voor anderen. Ik deel mezelf en wijs anderen niet af.
(8) Ik ga conflicten niet uit de weg. Ik pak dingen aan die me echt dwarszitten.
(9) Als het niet zo goed met me gaat, kan ik terugvallen op mooie momenten die ik heb meegemaakt en ik heb er vertrouwen in dat ik zulke momenten opnieuw zal meemaken.
(10) Ik vertrouw op mijn talenten en capaciteiten en weet wat ik kan.

 

Veerkrachttest – Evaluatie van de 10-puntentest

Je hebt minder dan 3 vragen positief beantwoord
Je hebt een lage veerkracht. Onder moeilijke omstandigheden kun je in een levenscrisis terechtkomen. Dan is het belangrijk om op tijd hulp te zoeken.

Je hebt tussen de 3 en 7 vragen positief beantwoord:
Je hebt een vrij gemiddelde veerkracht. Het zou de moeite waard zijn om ook aan andere beschermende factoren te werken.

Je hebt minstens 7 vragen positief beantwoord:
Je hebt waarschijnlijk voldoende beschermende factoren om moeilijke situaties aan te kunnen.

 

6 Workshop Veerkracht – meer mentale kracht

In de workshop wordt duidelijk hoe je veerkrachtiger kunt worden.

De workshop richt zich op 3 essentiële factoren die meer veerkracht creëren:

1. Hogere eigenwaarde: verbetering van het gevoel van eigenwaarde
2. zelfbepaald leven: Een uitweg vinden uit heteronomie
3. intacte sociale omgeving: sociale vaardigheden verbeteren

 

© Timo ten Barge [13 .04.2022]