“Toen mijn collega dat naar me gooide, was ik eerst sprakeloos. Ik wil echt mijn repartee oefenen,” legt Martin uit. “Ik voelde me machteloos en leeg. Ik was graag in de grond gezonken

.” Na Martins presentatie had de collega simpelweg gezegd: “Wat was dat nou weer?”

Martin kon daar niet snel een antwoord op vinden. Hij was zich ervan bewust dat hij inderdaad een zwakke presentatie had gegeven. De voorbereidingstijd was te kort geweest. Toch had hij deze aanval niet verwacht. Hij wil daarom een hulpmiddel van de levenscoach waarmee hij in de toekomst perfect in de tegenaanval kan gaan, liefst bij elke gelegenheid. Hij wil ook zijn communicatievaardigheden in het algemeen verbeteren en werken aan zijn eigenwaarde.

 

Blog overzicht

1) Analyse levenscoach
2) Wat is een repliek?
3) Concrete verdedigingszinnen die het weerwoord verbeteren
4) De kunst van het grappig doen – Frank Zappa en Winston Churchill

 

Analyse Levenscoach

Aan het begin van de sessie bepalen we samen de onderwerpen en doelen. We werken aan de onderwerpen: Eigenwaarde, overtuigingen en repliek, vergezeld van oefeningen in lichaamstaal en retoriek.

 

Eigenwaarde

Over het onderwerp eigenwaarde merk ik dat Martin over het algemeen erg gevoelig is als hij kritiek krijgt op zijn werk. Hij heeft erg hoge verwachtingen van zichzelf en ontleent zijn eigenwaarde bijna uitsluitend aan zijn prestaties. Alleen hierdoor denkt hij de erkenning te krijgen die hij zo hard nodig heeft om zich waardevol en gelukkig te voelen . Als deze lof en erkenning uitblijven, is een verandering van beroep de enige uitweg voor hem.

Tijdens de coaching behandelt Martin voor het eerst het onderwerp eigenwaarde. Hij begrijpt dat je niets hoeft te bereiken om waardevol te zijn. Deze nieuwe mentaliteit geeft hem moed. Zijn eigenwaarde neemt zichtbaar toe zodra we beginnen met het uitwerken van zijn echte waarden en sterke punten.

 

Overtuigingen

Al snel komt Martin een reeks perfectionistische overtuigingen op het spoor die een veeleisend karakter hebben. Het zijn precies deze overtuigingen die hem onder druk zetten. Het lukt ons om ze te herformuleren en vooral om waarderende voorbeelden te vinden. Dit bevordert zijn motivatie om bij het onderwerp te blijven en geeft hem een gevoel van zelfbeschikking en vrijheid.

 

Verdedigingstechnieken

Nu we een aantal problemen hebben overwonnen, kunnen we na korte tijd werken aan Martins hoofdonderwerp, repartee. We beginnen met een houding en een speciale ademhalingstechniek om te kalmeren. Daarna werken we fictieve scenario’s uit in enkele rollenspellen.

Martin, die een klassieke conflictvermijder is, leert steeds slimmer en koelbloediger te counteren. Uiteindelijk vindt hij het zelfs leuk en schrijft hij zich toch in voor de workshop. Hij ziet de groepssituatie als een nieuwe en spannende uitdaging. Hij wil vooral blijven werken aan zijn lichaamstaal in de workshop en kijkt uit naar de feedback van de anderen.

 

Snelheid

Martins voorbeeld laat zien dat het vaak niet voldoende is om alleen maar een uit het hoofd geleerde verdedigingstechniek af te vuren. Dat ziet er niet authentiek uit. Het is belangrijk om eerst uit te zoeken waarom iemand reageert, bijvoorbeeld met machteloosheid of boosheid. Alleen als deze redenen bekend worden gemaakt, kun je echt met vertrouwen en authenticiteit tegengas geven.

 

Wat is repliek?

 

Definitie

Een gevat persoon is iemand die snel, zelfverzekerd, accuraat – en in het beste geval met humor – reageert op een verbale aanval.

Verbale aanvallen komen bijna altijd onvoorbereid, daarom is het zo moeilijk om snel te reageren, zelfverzekerd te blijven en je gevoel voor humor niet te verliezen. Het is belangrijk om snel te antwoorden, anders verdwijnt het effect.

Zelfverzekerd blijven betekent spreken met een rustige stem en bijpassende gezichtsuitdrukkingen en lichaamstaal. Humor tonen vereist echter enige oefening. Het is in ieder geval duidelijk dat je een goede stijl kunt aanleren. Maar hoe komt het dat we meestal eerst sprakeloos zijn?

De vecht-of-vluchtreactie

Degenen die geen weerwoord hebben, reageren meestal hulpeloos op verbale aanvallen. Wanneer zo’n aanval plaatsvindt, stijgt het stressniveau. Het lichaam reageert onmiddellijk, het hart gaat tekeer, de pupillen verwijden zich en de spieren spannen zich. In de psychologie wordt dit een vecht-of-vluchtreactie genoemd. Het maakt het onmogelijk om helder te denken of te handelen. De hersenen zijn geblokkeerd. Wat overblijft is machteloosheid en het gevoel overweldigd te zijn.

 

Ontspan en beantwoord kort voor beginners

Bij een verbale aanval is het daarom belangrijk om eerst adem te halen en je voor te bereiden op een minimale verdediging. Dit vergt moed, vooral van mensen die een beetje verlegen zijn. In de eerste plaats is het niet zo belangrijk wat je zegt. Het gaat er eerder om dat er iets wordt gezegd, idealiter rustig gezegd. Ten eerste is een “OK” of een “Interessant” genoeg. Zodra het lichaam verder tot rust is gekomen, kan er een betekenisvollere zin volgen, bijvoorbeeld: “Wat bedoelen ze daarmee?” of “Wat is de reden dat ze me proberen te beledigen?”.

 

Concrete verdedigingszinnen die het weerwoord verbeteren

Als je je repliek wilt oefenen, kun je terugvallen op bepaalde ingestudeerde zinnen. Haal in elk geval eerst diep adem en blijf kalm. Met een goed doordacht antwoord worden duidelijke grenzen gesteld aan de aanvaller. Zo vergroot je je zelfvertrouwen en je eigenwaarde.

 

10 tellers die altijd werken

Als iemand je er bijvoorbeeld van beschuldigt “incompetent” te zijn, dan kun je dat op de volgende manieren weerleggen:

 

Eenvoudige tegenaanval

1) “Wat bedoel je/wat bedoel je daarmee?” – De andere persoon moet zichzelf eerst uitleggen.
2) “Wat bedoel je/wat bedoel je met incompetent?” – Nogmaals, de ander moet zichzelf uitleggen en jij wint tijd.
3) “Dat is jouw/jullie mening!” – Een ietwat defensief antwoord, maar bijna altijd van toepassing.
4) “Hartelijk dank voor de feedback.” – Dit antwoord komt zelfverzekerd over als het rustig wordt gegeven.

 

Tegenaanvallen waarvoor meer moed nodig is

5) “Hoe kun je/kan je oordelen?” – Dit is een sterke aanval. De ander moet zichzelf duidelijk verklaren.
6) “Zo, nu ben ik even sprakeloos”. – Deze reactie komt ook zelfverzekerd over als hij rustig wordt uitgesproken.
7) “Misschien wilt u uw mening nader toelichten? – Ook deze zin leent zich voor een discriminerende opmerking.

 

Gewaagde tegenaanvallen met ironie

8) “En nu?” – Een elegante tegenaanval, meestal gevolgd door een stilte, die je moet kunnen verdragen.
9) “Interessant standpunt!” – Een ietwat absurde maar verrassende reactie.
10) “Dat is nog zacht uitgedrukt!” – Dit kan gevolgd worden door overdrijving.

 

De kunst van het praten – Frank Zappa en Winston Churchill

Snelheid kan ironisch en humoristisch zijn zonder direct beledigend te zijn. Een voorbeeld is de woordenwisseling tussen Frank Zappa en een conservatieve politicus en gehandicapte oorlogsveteraan die in de jaren zeventig op televisie plaatsvond. De politicus was er duidelijk op uit om de filosofische en geestige Frank Zappa te beledigen, maar die pikte dat niet:

 

Politicus: “U hebt lang haar. Bent u misschien een vrouw?”

Frank Zappa: Je hebt een houten been. Ben je misschien een tafel?”

 

Repartee kan echter ook grappig overkomen en tegelijkertijd sarcastisch en beledigend zijn. Een voorbeeld is Winston Churchill’s repliek toen een dame op een feestje hem ervan beschuldigde dronken te zijn:

Lady Astor: “U bent dronken, meneer.”

Winston Churchill: “Ja, mevrouw, dat klopt. En u bent lelijk. Maar ik zal morgen weer nuchter zijn.”